Όταν το στρες είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και είναι για διάφορους λόγους (δουλεία, χρήματα, σχέσεις κ.ά.) τότε μιλάμε για άγχος. Το άγχος έχει ως αποτέλεσμα τα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη του άγχους) στο αίμα να παραμένουν αυξημένα. Πιθανά συμπτώματα αυτής της κατάστασης μπορεί να είναι πονοκέφαλος, αύξηση βάρους, φούσκωμα, παλινδρόμηση κ.ά. Σύμφωνα με έρευνες, έχει παρατηρηθεί ότι άτομα σε περιόδους άγχους για παράδειγμα, όταν δεν μπορούν να ελέγξουν μια κατάσταση όπως, η πανδημία, έχουν μεγαλύτερη επιθυμία για τροφή μέσα στην ημέρα και πολλές φορές αργά το βράδυ. Πιο συγκεκριμένα στον εγκέφαλο υπάρχει ένας χημικός αγγελιοφόρος, που ονομάζεται σεροτονίνη, ο οποίος βελτιώνει τη διάθεση και το πως νιώθουμε. Η σεροτονίνη παράγεται με ένα μέρος διατροφική πρωτεΐνη (την τρυπτοφάνη) και το περισσότερο ποσοστό της μπορεί να εισέλθει στον εγκέφαλο όταν καταματώνονται τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες (π.χ. μακαρόνια, πατάτες, γλυκά). Σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι δεν υπάρχουν αρκετές έρευνες για να αποδείξουν ότι η κατανάλωση τρυπτοφάνης ή η κατανάλωση πολλών υδατανθράκων μπορεί πραγματικά να βελτιώσει τη διάθεση μας. Παρ’ όλα αυτά αρκετοί όταν αισθάνεται αγχωμένοι καταναλώνουν τροφές πλούσιες κυρίως σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι (σοκολάτες, πατατάκια, αρτοπαρασκευάσματα κ.ά.) αλλά φτωχές σε θρεπτικά συστατικά ή στοιχεία που θα προσφέρουν τον κορεσμό (όπως, φυτικές ίνες) με αποτέλεσμα, το άτομα να καταναλώνει πιθανόν και μεγάλες ποσότητες. Θα το έλεγα με απλά λόγια ότι το άτομο “τρώει τα συναισθήματα του” δηλαδή, αντί να αντιμετωπίσει με πρακτικούς τρόπους αυτό που αισθάνεται ή ακόμη και να ζητήσει βοήθεια από ειδικό, καταλήγει να ανοίγει το ψυγείο ή τα ντουλάπια του. Αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται γιατί το άτομο θέλει να νιώσει ευχαρίστηση και έχει συνδυάσει το φαγητό με όμορφα συναισθήματα. Κατά συνέπεια, αν αυτή η κατάσταση διαρκεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα το άτομο θα έχει αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, αύξηση της όρεξης, αύξηση της ποσότητας τροφής, μείωση της φυσικής δραστηριότητας που όλα μαζί θα έχουν ως αποτέλεσμα, την αύξηση σωματικό του βάρους, συγκεκριμένα αύξηση σπλαχνικού λίπους και αύξηση της πιθανότητας το άτομο να εμφανίσει αντίσταση στην ινσουλίνη. Να θυμάσαι κάνεις δεν είπε να μην καταναλώσεις την αγαπημένη σου σοκολάτα ή μια νόστιμη μακαρονάδα αλλά δεν μπορεί να είναι καθημερινό φαινόμενο και σε μεγάλες ποσότητες. Η διατροφή μας θα πρέπει να μας προσφέρει απόλαυση, ενέργεια, ευεξία και στόχος μας να είναι το μέτρο, η ποικιλία και η ισορροπία.
Πρακτικές συμβουλές:
- Οργάνωσε τα σνακ και τα κύρια γεύματα σου. Προμηθέψου τα υλικά έτσι ώστε να κάνεις εύκολους και γρήγορους συνδυασμούς για να αποφύγεις να καταναλώσεις έτοιμα γεύματα ή αρτοπαρασκευάσματα.
- Ξεκίνα την ημέρα σου, με ένα ισορροπημένο πρωινό. Απαραίτητο για να ξεκινήσουμε την ημέρα μας με ενέργεια αλλά και για να αποφεύγουμε το άσκοπο τσιμπολόγημα κατά την διάρκεια της ημέρας.
- Κατανάλωσε μικρά και συχνά γεύματα. Το πιο εύκολο, γρήγορα και θρεπτικό σνακ είναι φρούτο με λίγους ξηρούς καρπούς ή πρόβειο γιαούρτι. Θα μας προφέρει ενέργεια και να μας χορτάσει αλλά ταυτόχρονα θα μας προσφέρει ποικιλία θρεπτικών συστατικών.
- Κατανάλωσε την τροφή σου μακριά από οθόνες. Όταν τρώμε μπροστά σε οθόνες τείνουμε να τρώμε λαίμαργα και μεγαλύτερες ποσότητες τροφής.
- Βάλε την γυμναστική στη ζωή σου. Τα οφέλη της άσκησης είναι πολλά αλλά όσον αφορά το άγχος έρευνες έδειξαν ότι μειώνει το άγχος και το στρες και ενισχύει την αυτοπεποίθηση και κατά συνέπεια βελτίωση της ψυχικής υγείας αλλά και της γενικότερης διάθεσης, μιας και κατά την διάρκεια της άσκησης υπάρχει αύξηση της σεροτονίνης.
- Να κοιμάσαι περίπου 8 ώρες την ημέρα. Όταν δεν κοιμόμαστε αρκετά το βράδυ τότε την ημέρα οι ορμόνες που σχετίζονται με την όρεξη (λεπτίνη-μειώνει την όρεξη και γκρελίνη-αυξάνει την όρεξη) δεν είναι ισορροπημένες με αποτέλεσμα να αποζητούμε μεγαλύτερη κατανάλωση τροφής και παρατηρείται μείωση της φυσικής δραστηριότητας.
Ιωάννα Μασούρα MSc (Southampton), BSc (Reading)
Διατροφολόγος με ειδίκευση στη Δημόσια Υγεία και Διατροφή
Διάβασε το βιογραφικό
