Για να ξεκινήσει και να πετύχει μια σωστή διατροφή/δίαιτα δεν απαιτείται μόνο ένα
υγιεινό πρόγραμμα διατροφής, μια επίσκεψη σε διατροφολόγο, περιορισμένες θερμίδες
και πειθαρχεία. Η ψυχολογία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Πρώτα από όλα πρέπει να το
πιστέψουμε και να το θελήσουμε πραγματικά. Η κατάθλιψη, το άγχος και ο θυμός
μπορούν να οδηγήσουν σε επεισόδια υπερβολικής κατανάλωσης τροφής που τη με τη
σειρά τους να δημιουργήσουν αρνητικά συναισθήματα. Ένα φαύλο κύκλο δηλαδή από
τον οποίο ο καθένας θέλει να ξεφύγει αλλά πιστεύει πως δεν μπορεί ή δυσκολεύεται. Άρα
η διατροφή έχει επίδραση στη ψυχολογία και η ψυχολογία επηρεάζει τη διατροφή.
Η σωστή διατροφή περιλαμβάνεται στο σημαντικό στόχο της καθημερινότητας
«φροντίζω τον εαυτό μου». Οι διατροφικές μας συνήθειες είναι συνδεδεμένες με τον
τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, τις σχέσεις που έχουμε με τους
γύρω μας και με τη ζωή γενικότερα. Είναι τρόπος συμπεριφοράς, με αποδέκτη το καύσιμο
του οργανισμού (συμπεριφορά απέναντι στην τροφή) και με τελικό παραλήπτη τον ίδιο
τον οργανισμό (συνέπειες στο σώμα). Για παράδειγμα, η ανάγκη να τρώμε λαίμαργα
συνήθως είναι επειδή έχουμε την ανάγκη να καλύψουμε κάποια άλλη ανάγκη που έχουμε
και αντί να κάνουμε κάτι καλό για εμάς επιλέγουμε να γεμίσουμε το στομάχι μας και στη
συνέχεια να κατηγορούμε και να πολεμάμε τον εαυτό μας για αυτή μας την πράξη. Από
την άλλη η αποφυγή πρόσληψης τροφής ή η πολύ μειωμένη πρόσληψη τροφής δεν
βοηθά να λειτουργεί σωστά το σώμα, αφού τα θρεπτικά συστατικά από τις τροφές
βοηθούν στην καλή ψυχολογία αφού μέσω συγκεκριμένων τροφών μπορεί να
ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός έκκρισης σεροτονίνης που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την
καλή διάθεση.
Διάφορες μελέτες έχουν δείξει πως μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε
φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, ψάρια, ελαιόλαδο και χαμηλή περιεκτικότητα σε ζωικές
τροφές, σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο κατάθλιψης. Επίσης, η σεροτονίνη, ένας
νευροδιαβιβαστής που βοηθά στη ρύθμιση του ύπνου και της όρεξης, βοηθά για καλή
διάθεση και τη διαχείριση του πόνου, παράγεται κατά πολύ μεγάλο ποσοστό στο
γαστρεντερικό σύστημα. Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, προβιοτικά, πολυφαινόλες καιακόρεστα λιπαρά οξέα μπορούν να προωθήσουν τη λειτουργία του εντέρου. Μια
πρόσφατη μελέτη σε υγιή άτομα διαπίστωσε ότι η πρόσληψη προβιοτικών, δηλαδή
βακτηρίων ευεργετικών για τη λειτουργία του εντέρου, βελτίωσε την ανταπόκριση του
εγκεφάλου σε μια εργασία που απαιτεί συναισθηματική προσοχή, δίνοντας τη δυνατότητα
ακόμη και για μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.
Από τη άλλη μια διατροφή με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και φορτίο μπορεί επίσης
να επιδρά αρνητικά στην ψυχολογική ευημερία. Όταν καταναλώνουμε τρόφιμα πλούσια
σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες και σάκχαρα, προκαλούνται απότομες αυξομειώσεις
της γλυκόζης στο αίμα μας. Για να ρυθμιστούν τα επίπεδα της, παράγονται ορμόνες που
συνδέονται με το άγχος.
Η διαφυγή στο φαγητό είναι μια εύκολη λύση για να ξεχάσουμε κάθε δυσκολία ή
πρόβλημα της καθημερινότητας. Το φαγητό χρησιμοποιείται ως παρηγοριά για τις
δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίζουμε. Έτσι, η υπερβολική κατανάλωση
φαγητού και συνήθως κακής ποιότητας φαγητό μας απογοητεύει ακόμη περισσότερο
αφού το πρόβλημα δεν επιλύεται και μας δημιουργούνται επίσης τύψεις και επιπλέον
αρνητικές σκέψεις για την επιλογή μας. Πολλές φορές μετά από μια τέτοια πράξη
εμφανίζονται και σωματικά προβλήματα όπως δυσκολία στην πέψη και βουλιμικά
επεισόδια.
Η σωστή ψυχολογία μπορεί να βοηθήσει τη μείωση επιθυμίας για φαγητό, να
βρεθεί η σωστή διατροφή που μας ταιριάζει και να ενισχύσει τη θέληση και την επιμονή
για να επιτευχθεί ο στόχος. Όταν οι στόχοι που μπαίνουν σε ένα πρόγραμμα διατροφής
είναι εφικτοί ως προς τον τρόπο ζωής του κάθε ανθρώπου αλλά και ελαστικοί χωρίς
εστιασμό στα νούμερα τότε η επιτυχία είναι αισθητή πιο γρήγορα και αυτό με τη σειρά του
τονώνει την αυτοπεποίθηση και δίνει το κίνητρο για τη συνέχιση και την κατάκτηση και
του μεγαλύτερου και τελευταίου στόχου ως προς τη διατροφή. Όταν μια διατροφή είναι
ισορροπημένη χωρίς υπερβολές αλλά κυρίως χωρίς στερήσεις τότε έχει περισσότερες
πιθανότητες να έχει διάρκεια και να μας βοηθήσει να νιώθουμε πιο αισιόδοξοι και να
πετύχουμε το στόχο μας.
Ευγενία Σταύρου
Κλινική Ψυχολόγος
Διάβασε το βιογραφικό
