Για χρόνια οι επιστήμονες εργάζονται για τρόπους θεραπείας του καρκίνου. Και ενώ, δυστυχώς, αυτό είναι ακόμα πολύ μακριά, οι ερευνητές σημειώνουν πρόοδο σε όσα γνωρίζουμε για τους τύπους καρκίνου. Μια πρόσφατη μελέτη εντόπισε μια διαφορά μεταξύ καρκινικών κυττάρων και υγιών κυττάρων – το χρωμόσωμα Χ.
Πριν εμβαθύνουμε στην ουσία της μελέτης, ίσως αναρωτιέστε τι κάνει το χρωμόσωμα Χ ή τι το κάνει σημαντικό. Στα υγιή ανθρώπινα κύτταρα, το χρωμόσωμα Χ τίθεται σε σίγαση μόνο όταν ένα θηλυκό κύτταρο έχει ένα ζεύγος X για να διαλέξει. Η τυχαία απενεργοποίηση ενός επιπλέον Χ είναι ο τρόπος του σώματος να εξισορροπήσει τη δόση των χρωμοσωμάτων τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. Αλλά αν υπάρχει μόνο ένα χρωμόσωμα Χ, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα αρσενικά κύτταρα, ούτε το Χ ούτε το Υ χρειάζεται να απενεργοποιηθούν. Σε ορισμένα καρκινικά κύτταρα, ωστόσο, αυτός ο κανόνας παραβιάζεται.
Η πρωτοποριακή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Cell Systems χρησιμοποίησε δείγματα DNA που ήταν διαθέσιμα στο κοινό από ασθενείς με καρκίνο σε όλο τον κόσμο. Μετά την ανάλυση χιλιάδων δειγμάτων που αντιπροσωπεύουν περισσότερους από 30 διαφορετικούς καρκίνους, οι ερευνητές βρήκαν ότι το γονίδιο που είναι υπεύθυνο για τη σίγαση του χρωμοσώματος Χ (το X-ανενεργό ειδικό αντίγραφο ή XIST) φαίνεται συχνά ενεργό σε μια ευρύτερη ποικιλία καρκινικών ιστών από ό,τι υποψιάζονταν ποτέ. .
«Μας εξέπληξε πολύ αυτό το αποτέλεσμα, καθώς το XIST [το γονίδιο που ενεργοποιεί το χρωμόσωμα Χ] είναι ένα αντίγραφο που χρησιμοποιείται συνήθως για την ταξινόμηση γυναικείων καρκίνων, και έτσι θέλαμε να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν ήταν απλώς αποτέλεσμα εσφαλμένου σχολιασμού. Τ
ο κάνουμε, στην πραγματικότητα , δείτε ότι ορισμένοι ανδρικοί καρκίνοι διαφορετικών υποτύπων ενεργοποιούν το XIST και εμφανίζουν χαρακτηριστικά αδρανοποίησης Χ», λέει ο Srinivas Viswanathan, M.D., από το Ινστιτούτο Καρκίνου Dana-Farber σε ένα δελτίο τύπου.
Στους γενετικούς άνδρες, η σίγαση του χρωμοσώματος Χ είναι σπάνια αλλά όχι άγνωστη. Μπορεί να συμβεί σε συνθήκες όπου το χρωμόσωμα είναι διπλό. Μπορεί επίσης να συμβεί σε μια διασπορά κυττάρων νωρίς στην ανάπτυξη και, μερικές φορές, σε καρκίνο των όρχεων.
Τέτοιοι καρκίνοι σεξουαλικών κυττάρων αντιπροσωπεύονταν έντονα μεταξύ του 4% των ανδρικών καρκίνων που ταυτοποιήθηκαν με ένα σιγασμένο χρωμόσωμα Χ. Ωστόσο, παραδόξως, το ένα τέταρτο των υπολοίπων συσχετίστηκε με μη αναπαραγωγικούς καρκίνους, όπως εκείνους του εγκεφάλου, του δέρματος, των πνευμόνων και του θυρεοειδούς.
Σε αυτό το σημείο, οι ερευνητές εξακολουθούν να είναι αβέβαιοι γιατί αυτά τα διαφορετικά είδη καρκίνου εμφανίζουν σίγαση του χρωμοσώματος Χ, αλλά έχουν μερικές θεωρίες.
Είναι γνωστό ότι οι καρκίνοι εξαπλώνονται γρήγορα και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε λάθη, όπως πολλαπλά αντίγραφα του ίδιου χρωμοσώματος κατά την κυτταρική αναπαραγωγή. Για παράδειγμα, οι συγγραφείς σε αυτή τη μελέτη εντόπισαν μερικές φορές δύο χρωμοσώματα Χ σε μεμονωμένα αρσενικά καρκινικά κύτταρα. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει στην ενεργοποίηση της σίγασης Χ για τη διατήρηση της γενετικής σταθερότητας, επιτρέποντας σε έναν καρκινικό όγκο να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει καλύτερα.
«Μια άλλη πιθανότητα», λέει ο Δρ Βισβανάθαν, «είναι ότι υπάρχουν μερικά σημαντικά γονίδια στο χρωμόσωμα Χ που, όταν αποσιωπηθούν, επιτρέπουν στον καρκίνο να αναπτυχθεί. Θα το διερευνήσουμε αυτό σε μελλοντικές μελέτες».
Αυτή η νέα έρευνα είναι σημαντική γιατί, «Όσο περισσότερα μαθαίνουμε γιατί συμβαίνει ο καρκίνος, σε ποιους μπορεί να συμβεί… Μπορούμε να προστατεύσουμε καλύτερα όσους κινδυνεύουν… Αντί να αντιδρούμε στον καρκίνο… Γίνουμε καλύτεροι στην πρόληψη του καρκίνου», λέει η Jessica Jones. M.D., ογκολόγος με την Ιατρική Σχολή McGovern στο UT Health Houston και θεράπων ιατρός με τον Memorial Hermann.
Αν και τα ευρήματα δεν έχουν άμεσο κλινικό αντίκτυπο, η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για τους ερευνητές να λαμβάνουν υπόψη το γενετικό φύλο κατά την αναζήτηση νέων θεραπευτικών στόχων σχετικά με τις θεραπείες του καρκίνου. Οι ερευνητές τείνουν να αγνοούν το σεξ όταν αναλύουν τη γονιδιακή έκφραση των καρκινικών κυττάρων, γι’ αυτό είναι πιθανό να χάθηκε η σύνδεση XIST στο παρελθόν.
Δεδομένου ότι αυτά τα νέα ευρήματα έγιναν δυνατά μόνο μέσω της νέας τεχνολογίας, δείχνει ότι αυτές οι εξελίξεις «θα είναι όλο και πιο σημαντικές στη φροντίδα του καρκίνου», λέει ο Δρ Τζόουνς.
Τώρα λοιπόν που γνωρίζουμε ότι το γονίδιο XIST υπάρχει στα αρσενικά κύτταρα, ο Δρ. Τζόουνς λέει ότι, «Η δουλειά μας είναι να κάνουμε έναν: Μάθετε σε ποιους άλλους καρκίνους μπορεί να εμπλέκεται [το γονίδιο] και επίσης, δύο: Πώς μπορούμε να κάνουμε βέβαιοι ότι οι πιθανές κόρες και τα εγγόνια τους [δεν αναπτύξουν καρκίνο]», δεδομένου του μονοπατιού της κληρονομικότητας.
Όσον αφορά τις μελλοντικές μελέτες, «Πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε προβολή και να βρούμε όλους τους τύπους ατόμων με καρκίνο (λευκούς, μαύρους, ισπανόφωνους, ασιάτες κ.λπ.) για να αναζητήσουμε αυτά τα γονίδια καθώς η τεχνολογία μας βελτιώνεται, ώστε να είμαστε καλύτεροι στην πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση», λέει ο Δρ Τζόουνς. «Επειδή, αν δεν μπορούμε να το αποτρέψουμε… μπορούμε τουλάχιστον να ξέρουμε ποιον να κοιτάξουμε, πού να κοιτάξουμε και να το δούμε νωρίς…» προσθέτει.
Πηγή: Prevention
