Τύποι πείνας. Αναρωτηθήκατε ποτέ αν τρώτε όντος γιατί πεινάτε; Αν ναι ο λόγος είναι γιατί η πείνα έχει δύο μορφές την βιολογική (πραγματική) και την ψυχολογική. Αν σας ενδιαφέρει να έχετε ένα υγιή σωματικό βάρος θα πρέπει να μάθετε τη διαφορά μεταξύ των τύπων πείνας γιατί άλλη η πραγματική πείνα και άλλη εκείνη της πλήξης ή του άγχους κ.ά.
1. Πραγματική πείνα. Η πραγματική πείνα είναι ο πιο σημαντικός τύπος πείνας, σας κάνει να αισθάνεστε σωματικές ενδείξεις όπως η εξασθένιση από το χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, τον πονοκέφαλο, τη χαμηλή ενέργεια κ.ά.
2. Τηλεοπτική πείνα. Πολλές φορές αναζητάτε κάτι να τσιμπολογήσετε όταν παρακολουθήστε την αγαπημένη σας σειρά. Δυστυχώς αυτή η συνήθεια δεν είναι πολύ καλή γιατί όταν τρώμε αφηρημένοι, μας ωθεί στο να καταναλώσουμε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού και άρα να πάρουμε περισσότερες θερμίδες, μιας και μασουλάμε καθόλη τη διάρκεια που βλέπουμε τηλεόραση (δηλαδή ακόμα και ώρες). Συμβουλή: Σκεφτείτε πόσο πεινασμένοι είστε προτού ανοίξετε την τηλεόραση και αν θέλετε ετοιμάστε ένα τσάι ή κακάο!
3. Πείνα της βαρεμάρας. Πολλές φορές για να γεμίσουμε την πλήξη που αισθανόμαστε ανοίγουμε το ψυγείο και τρώμε αντί να αντιδρούμε σπασμωδικά για να γεμίσουμε το χρόνο μας με κάτι μεταφράστε την πλήξη σε χρόνο χαλάρωσης. Αυτή η πείνα εμφανίζεται συχνά σε άτομα που έχουν διακόψει το κάπνισμα. Συμβουλή: Διαβάστε ένα βιβλίο ή κάντε μια βόλτα στην γειτονιά ή τηλεφωνήστε σε ένα φίλο που έχει καιρό να τα πείτε.
4. Πείνα του θυμού. Συμβαίνει όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας έχουν πάρει την κάτω βόλτα, προκαλώντας θολές, ασαφείς σκέψεις και ευερεθιστότητα. Συμβουλή: Όταν θυμόσετε αντί να καταναλώσετε ένα πακέτο μπισκότα επιλέξτε μπανάνα και λίγους ξηρούς καρπούς ή κάποιο σπιτικό μπισκότο έτσι, θα ανεβούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
5. Απογευματινή πείνα. Αυτή η πείνα εμφανίζεται το απόγευμα και αισθάνεστε ότι δε έχετε αρκετή ενέργεια και έχετε μια προσμονή για κάτι που θα σας φτιάξει την διάθεση. Και σκέφτεστε τι πιο καλό από την σοκολάτα που έχετε στο ντουλάπι; Συμβουλή: Φτιάξε στο γραφείο σας ένα συρτάρι και το ψυγείο με σνακ (φρούτα, γιαούρτι, ξηροί καρποί, παστέλι, σπιτική μπάρα δημητριακών κ.ά.) γιατί ένα απογευματινό σνακ βοήθα τους κουρασμένους ανθρώπους να αντέξουν από το μεσημεριανό μέχρι το δείπνο και μειώνει την ποσότητα του φαγητού που θα έτρωγαν στο δείπνο.
6. Πείνα άγχους. Συνήθως το άγχος δεν μας επιτρέπει να συγκεντρωθούμε παρά μόνο σε αυτό που μας απασχολεί με αποτέλεσμα να είμαστε λιγότερο επιλεκτικοί με το τι τρώμε. Έτσι, όταν αγχωνόμαστε το πιο πιθανόν να αναζητάτε ένα κουτί σοκολατάκια εκείνη την ώρα, παρά να σκεφτείτε το γιαούρτι που έχετε στο ψυγείο σας. Συμβουλή: Το να φατε μια σοκολάτα δεν είναι κακό το κακό είναι να καταναλώσετε ένα κουτί σοκολάτες έτσι, βρείτε μια διαφορετική τεχνική για μειώσετε το στρες, όπως για παράδειγμα τη γυμναστική.
7. Πείνα λόγω του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου. Η πείνα που παρατηρείται λίγες ημέρες πριν την περίοδό σας, όπου οι ορμονικές αλλαγές σάς φέρνουν λιγούρα και λαχτάρα για διάφορα φαγητά. Συμβουλή: Δεν χρειάζεται να στερηθείτε κάτι. Είναι απόλυτα φυσιολογικό τις ημέρες αυτές να θέλετε να φάτε περισσότερο. Δώστε προσοχή στα «σήματα» πείνας που σας στέλνει ο οργανισμός, και αν υπάρχουν πραγματικά, φάτε λίγο παραπάνω αλλά με έλεγχο. Θα σας πρότεινα να επιλέξτε, σπιτικά σοκολατάκια ή μπισκότα αντί του εμπορείου. Και να θυμάστε τα συμπτώματα αυτά θα υποχωρήσουν σύντομα και θα βρείτε πάλι τις ισορροπίες σας.
8. Η πείνα που βρίσκεται απλά στο μυαλό σας. Αν απλώς σκέφτεστε φαγητό θα ήταν καλά να ρωτήσετε το εαυτό σας “για ποιο λόγο ζητάω φαγητό; Τι θα μου προσφέρει;” Συμβουλή: Πριν καταναλώσετε κάποιο τρόφιμο σκεφτείτε εάν πραγματικά πεινάτε ή κάτι τέτοιο βρίσκεται απλά στο μυαλό σας γιατί θέλετε να καθυστερήσετε κάποια δουλεία που έχετε να κάνετε.
9. Οπτική πείνα. Πολλές φορές πάτε στο φούρνο για ψωμί και γάλα και φεύγετε με ένα πακέτο μπισκότα. Γιατί άραγε; Συμβουλή: Σταματήστε πριν κάνετε οτιδήποτε. Το να σταματήσετε για μια στιγμή θα έχει ως αποτέλεσμα να βραχυκυκλώσει την αυτόματη συνήθεια να τρώτε μια λιχουδιά χωρίς να το σκεφτείτε ή να το απολαμβάνετε. Το μόνο που θα σας έλεγα είναι να απολαύσετε ένα μπισκότο χωρίς να νιώθετε ένοχοι γιατί πολλές φορές οι ενοχές μας κάνουν να τρώμε πολύ πιο γρήγορα για να τις ξεπεράσουμε και κατόπιν θέλουμε να φάμε περισσότερο για να ανακουφιστούμε αυτές. Συμβουλή: Ένα μπισκότο δε θα αυξήσει το
βάρος σας αλλά αν τρώτε λιχουδιές καθημερινά, τότε σίγουρα το βάρος σας θα αυξηθεί.
10. Κοινωνική και εορταστική πείνα. Μια ωραία συνήθεια είναι η έξοδος για φαγητό χωρίς λόγο και αιτία ή έξοδος για να γιορτάσουμε γενέθλια ή ξεχωριστές περιστάσεις με την οικογένειά μας. Το φαγητό έχει την ικανότητα να φέρνει τον κόσμο πιο κοντά. Το πρόβλημα όμως είναι η σχεδόν καθημερινή κατανάλωση λιχουδιών μιας και κάποιος συνάδερφος έχει την ονομαστική εορτή του και κερνάει στη δουλεία ή κάποιος φίλος βρήκε την δουλεία των ονείρων του και μας κάλεσε σπίτι του για φαγητό ή κάποια ξαδέρφη παντρεύεται και πάει λέγοντας. Συμβουλή: Εάν βγαίνετε έξω να γιορτάσετε συχνά και με κάθε αφορμή θα σας συμβούλευα να βρείτε άλλες λύσεις. Για παράδειγμα, αντί να δώσετε ραντεβού με τη φίλη σας για Brunch, κανονίστε να κάνετε μια βόλτα στο πάρκο. Επίσης, μπορείτε να προτείνετε στην δουλειά όταν γιορτάζει κάποιο να φτιάχνει ένα σπιτικό γλυκό ή μια σπιτική τυρόπιτα.
11. Η πείνα της επιβράβευσης. Πολλοί είναι αυτοί που σκέφτονται “Θα πάω γυμναστήριο για να φάω 3 μελομακάρονα”. Συμβουλή: Η άσκηση δεν είναι τιμωρία για να σας επιτρέπει να καταναλώνετε φαγητό. Καλό θα ήταν να αναρωτηθείτε γιατί πάτε γυμναστήριο ή όντος σας γεμίζει πραγματικά και αν όχι σκεφτείτε τι μπορείτε να κάνετε για να αλλάξει αυτό.
Στόχος σου θα πρέπει να είναι να τρώω ισορροπημένα και ασκούμε το πιο πιθανόν θα αποφύγετε πολλούς από τους παραπάνω τύπους πείνας. Να θυμάσαι δεν υπάρχουν ιδανικές συνθήκες και ούτε η τέλεια αψεγάδιαστη διατροφή αλλά το μυστικό είναι στο μέτρο, την ποικιλία και την ισορροπία!
Ιωάννα Μασούρα MSc (Southampton), BSc (Reading)
Διατροφολόγος με ειδίκευση στη Δημόσια Υγεία και Διατροφή
Διάβασε το βιογραφικό
