Η παχυσαρκία συνδέεται με πολλές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, της κατάθλιψης και του καρκίνου.
Ερευνητές από το The Neuro του Πανεπιστημίου McGill βρήκαν τώρα μια σύνδεση μεταξύ του τρόπου με τον οποίο τόσο η παχυσαρκία όσο και η νόσος του Αλτσχάιμερ επηρεάζουν τον εγκέφαλο.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η απώλεια του περιττού βάρους μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να μειώσει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ.
Η παχυσαρκία σχετίζεται με διάφορες ασθένειες και προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, της κατάθλιψης και του καρκίνου.
Προηγούμενη έρευνα έχει βρει επίσης μια σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της νόσου του Αλτσχάιμερ. Μια νέα μελέτη με επικεφαλής ερευνητές στο The Neuro (Μόντρεαλ Νευρολογικό Ινστιτούτο-Νοσοκομείο) του Πανεπιστημίου McGill βρήκε τώρα έναν πιθανό μηχανισμό κινδύνου μέσω του οποίου η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Οι επιστήμονες βρήκαν το είδος του νευροεκφυλισμού που προκαλείται από την παχυσαρκία παρόμοιο με τον τύπο που προκαλεί τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Για αυτόν τον λόγο, οι ερευνητές πιστεύουν ότι η απώλεια βάρους θα μπορούσε να επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση ενώ ένα άτομο γερνάει και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο Journal of Alzheimer’s Disease.
Πώς η παχυσαρκία επηρεάζει τον εγκέφαλο;
Σύμφωνα με τον Δρ. Filip Morys, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο The Neuro (Μόντρεαλ Νευρολογικό Ινστιτούτο-Νοσοκομείο) του Πανεπιστημίου McGill και τον πρώτο συγγραφέα αυτής της μελέτης, η παχυσαρκία έχει αρνητικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο, κυρίως όσον αφορά τον νευροεκφυλισμό.
«Έχει αποδειχθεί ότι η ίδια η παχυσαρκία, αλλά και σχετικές συννοσηρότητες, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση ή η δυσλιπιδαιμία, μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια νευρώνων», δήλωσε ο Δρ Morys στο Medical News Today.
«Η παχυσαρκία (είναι) πολύ περισσότερα από ένα είδος αριθμού σε μια κλίμακα ή κάποια φυσική εμφάνιση — είναι μια πολυσύνθετη, πολυσυστημική ασθένεια με ευρείες επιπτώσεις», εξήγησε ο Δρ Σκοτ Κάιζερ, γηριατρός και διευθυντής Γηριατρικής Γνωσιακής Υγείας για το Pacific Neuroscience Institute στο Providence Saint John’s Health Center στη Σάντα Μόνικα, Καλιφόρνια.
«Κάπως πρόσφατα, καταλάβαμε τις άμεσες επιπτώσεις της παχυσαρκίας στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της υγείας του εγκεφάλου μας», συνέχισε ο Δρ Κάιζερ. «Υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί που κρύβονται πίσω από αυτήν την πιθανή σχέση. Υπάρχει η πιθανότητα αυξημένης φλεγμονής (και) οξειδωτικού στρες – όλα αυτά οδηγούν σε μια ιδέα που σκέφτομαι πολύ στη γηριατρική που ονομάζεται «φλεγμονώδης γήρανση». Και επιπτώσεις όσον αφορά την ορμονική ρύθμιση, τον μεταβολισμό της γλυκόζης, (και) την αντίσταση στην ινσουλίνη. Έτσι, ένας πολύπλοκος φυσιολογικός καταρράκτης τρόπων με τους οποίους η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάσει άμεσα τον εγκέφαλο και τη λειτουργία του εγκεφάλου και τα εγκεφαλικά κύτταρα.»
Η Δρ Karen D. Sullivan, πιστοποιημένη νευροψυχολόγος και δημιουργός του I CARE FOR YOUR BRAIN, είπε στο MNT ότι η παχυσαρκία – ειδικά η αυξημένη μάζα σώματος, το υψηλό ποσοστό σωματικού λίπους και η αναλογία μέσης προς γοφό – σχετίζονται με τη γνωστική εξασθένηση σε ηλικιωμένους ενήλικες και παράγοντας κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
«Μια σύγχυση στα προηγούμενα δεδομένα ήταν οι γνωστές μεταβολικές αλλαγές που συχνά, αλλά όχι πάντα, συνοδεύουν την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και οι διαταραχές των λιπιδίων», είπε ο Δρ Σάλιβαν. «Αυτές οι μεταβολικές αλλαγές έχουν ως αποτέλεσμα αγγειακές εγκεφαλικές αλλαγές και νευροεκφυλισμό σε συγκεκριμένα μέρη του εγκεφάλου που μιμούνται το πρότυπο της νόσου του Αλτσχάιμερ και όλα έχουν συνδεθεί με αύξηση της εγκεφαλικής παθολογίας που σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ».
Παχυσαρκία και νόσος Αλτσχάιμερ
Ο Δρ Morys είπε ότι αυτή η μελέτη προκλήθηκε από μια προηγούμενη μελέτη στην οποία είδαν ότι τα μοτίβα νευροεκφυλισμού που σχετίζονται με την παχυσαρκία ήταν οπτικά παρόμοια με αυτά της νόσου του Αλτσχάιμερ:
«Ήταν γνωστό παλαιότερα ότι η παχυσαρκία είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ, αλλά θέλαμε να συγκρίνουμε απευθείας τα πρότυπα ατροφίας του εγκεφάλου και στα δύο, κάτι που κάναμε σε αυτή τη νέα μελέτη».
Σε αυτή τη μελέτη, ο Δρ Morys και η ομάδα του συνέκριναν μοτίβα ατροφίας της φαιάς ουσίας – ή απώλειας εγκεφαλικών κυττάρων – σε ασθενείς με παχυσαρκία ή νόσο Αλτσχάιμερ. Χρησιμοποιώντας ένα δείγμα περισσότερων από 1.300 ατόμων, συνέκριναν ασθενείς με νόσο του Αλτσχάιμερ με υγιείς μάρτυρες και παχύσαρκα (αλλιώς υγιή) άτομα με αδύνατα άτομα.
Μετά από ανάλυση, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τόσο η παχυσαρκία όσο και η νόσος του Αλτσχάιμερ επηρέασαν την απώλεια των εγκεφαλικών κυττάρων της φαιάς ουσίας – επίσης γνωστή ως λέπτυνση του φλοιού – με παρόμοιους τρόπους. Για παράδειγμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η λέπτυνση του φλοιού τόσο στον δεξιό κροταφοβρεγματικό φλοιό στην αξιόπιστη πηγή όσο και στον αριστερό προμετωπιαίο φλοιό ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες.
Με βάση αυτά τα ευρήματα, οι ερευνητές πιστεύουν ότι η απώλεια βάρους θα μπορούσε ενδεχομένως να επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση και να μειώσει τον κίνδυνο ενός ατόμου για νόσο του Αλτσχάιμερ.
«Σε αυτό το σημείο, η μελέτη μας προτείνει ότι η πρόληψη της παχυσαρκίας, η απώλεια βάρους, αλλά και η μείωση άλλων μεταβολικών παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης τύπου 2 ή η υπέρταση, μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ και να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στη γνωστική λειτουργία».
– Δρ Morys
Αλτσχάιμερ και παχυσαρκία: Μια κρίσιμη σχέση
Μετά την ανασκόπηση αυτής της μελέτης, ο Δρ. Κάιζερ είπε ότι αν και δεν είναι μια γενικά νέα έννοια, τεκμηριώνει σε μεγάλο βαθμό την κατανόησή μας για την κρίσιμη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και του κινδύνου άνοιας και την κατανόησή μας για τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου.
«Η παχυσαρκία έχει αναγνωριστεί ως τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για άνοια και αυτό έχει αποδειχθεί σε πληθυσμιακές μελέτες όπου παρακολουθούν ομάδες ανθρώπων με την πάροδο του χρόνου και βλέπουν ότι τα άτομα με παχυσαρκία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν άνοια», εξήγησε.
«Και σε ορισμένες μελέτες, είναι της τάξης του 1/3 υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης άνοιας από τα άτομα με φυσιολογικό βάρος», πρόσθεσε ο Δρ Κάιζερ. «(Υπάρχουν) επίσης μελέτες σε ζώα που εξέτασαν τις φυσιολογικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην υγεία του εγκεφάλου. Και έτσι όλα συνενώνονται για να δώσουν μια ένδειξη ενός πραγματικά σημαντικού στόχου, ιδιαίτερα στη μέση ηλικία, που θα μπορούσε να έχει σημαντικά αποτελέσματα για τις επόμενες δεκαετίες».
Εν τω μεταξύ, ο Δρ. Sullivan είπε ότι είναι πολύ σαφές ότι καταστάσεις όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και οι διαταραχές των λιπιδίων, ιδιαίτερα όταν δεν ελέγχονται καλά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, συμβάλλουν στον νευροεκφυλισμό μέσω της κακής οξυγόνωσης.
«Πρέπει να βελτιώσουμε τις πληροφορίες για τη δημόσια υγεία σχετικά με τον αρνητικό αντίκτυπο αυτών των καταστάσεων στην υγεία του εγκεφάλου», συνέχισε. «Αποκρίνονται απίστευτα σε αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διατροφή, η άσκηση και το μειωμένο άγχος, ειδικά στα πρώτα στάδια. Χρειαζόμαστε περισσότερες παρεμβάσεις που μειώνουν αυτούς τους γνωστούς μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου για τη μείωση του μακροπρόθεσμου κινδύνου νευροεκφυλισμού και πολλών υποτύπων άνοιας».
