1. Για να βοηθήσουμε τους μεγαλύτερους ενήλικες να παραμείνουν όσο το δυνατόν υγιείς θα θέλαμε να μας πείτε πληροφορίες που αφορούν την πρόληψη στην Τρίτη ηλικία
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αποφύγουμε ασθένειες που σχετίζονται με την Τρίτη ηλικία. Οι πιο κύριοι είναι αυτοί οι πέντε:
Α. Σωματική δραστηριότητα. Κάθε εβδομάδα θα πρέπει να κάνουμε συνολικά περίπου 4 ώρες μέτριας έντασης φυσικής δραστηριότητας, ή 2 ώρες πιο έντονης δραστηριότητας. Όλα εξαρτώνται από την φυσική κατάσταση και ικανότητα του κάθε ενός. Παραδείγματα είναι: Περπάτημα ή πεζοπορία, xορός, αεροβικές ασκήσεις σε πισίνα ή σε θάλασσα, ποδηλασία, Tai Chi, κηπουρική, ασκήσεις στη άγρια φύση, γυμναστήριο. Και να αλλάζουμε συνέχεια αυτές τις ασκήσεις, όχι να κάνουμε πάντα τις ίδιες.
Β. Σωστή διατροφή. Να καταναλώνουμε περισσότεραα φρούτα (ακόμα και εξωτικά φρούτα), λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως. Γενικά να αποφεύγουμε την πρόσθετη ζάχαρη, και τα κορεσμένα λιπαρά, χωρίς αυτό να μας γίνει εμμονή. Επίσης να προτιμούμε τροφές με πρωτείνες όπως το κόκκινο κρέας και το κυνήγι, τα θαλασσινά, τα φασόλια, τα μπιζέλια και τα αυγά, όλα με το μέτρο. Από άποψης υγρών, αφού οι ηλικιωμένοι μπορεί να αφυδατωθούν εύκολα (η αίσθηση της δίψας μειώνεται με την ηλικία), πρέπει να πίνουμε νερό, καθώς και χυμούς φρούτων χωρίς ζάχαρη, γάλα με χαμηλά λιπαρά ή χωρίς λιπαρά ή εμπλουτισμένα ποτά σόγιας.
Γ. Απασχόληση του μυαλού. Η διανοητική δραστηριότητα μπορεί να ωφελήσει την υγεία του εγκεφάλου και τη γενική ευημερία. Δραστηριότητες όπως η ανάγνωση βιβλίων, το παιχνίδι, η παρακολούθηση ενός μαθήματος ή η εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας ενισχύουν τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία. Η Τέχνη και η δημιουργικότητα είναι καλοί τρόποι για να ασκούμε θετικά το μυαλό.
Δ. Αποφυγή των ανθυγιεινών συνηθειών. Διαχείριση του άγχους, αποφυγή (ή ελάττωση) του καπνίσματος και της υπερβολικής χρήσης αλκοόλ. Έρευνες δείχνουν ότι η διακοπή του καπνίσματος σε οποιαδήποτε ηλικία μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου, καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού και πνευμονικής νόσου. Θα βελτιώσει επίσης την κυκλοφορία του αίματος και τις αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης. Όμως να πούμε ότι ούτε οι υπερβολικές στερήσεις έχουν θέση στη ζωή μας. Όλα πρέπει να γίνονται με το μέτρο.
Ε. Κοινωνική δικτύωση. Εκείνοι που συμμετέχουν σε δραστηριότητες με νόημα, όπως ο εθελοντισμός, λένε ότι αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι και υγιείς. Η διατήρηση ενός σταθερού δικτύου κοινωνικής υποστήριξης μπορεί να προσφέρει θετικές ευκαιρίες για να γίνονται νέες φιλίες. Άλλα παραδείγματα είναι η ένταξή σας σε μια λέσχη ή μια οργάνωση, να γίνετε μέντορας σε ένα νέο άτομο, και οι θρησκευτικές δραστηριότητες. Τα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης πρέπει να τα χρησιμοποιούμε συχνά, αλλά με εποικοδομητικό τρόπο, όχι να χασομερούμε.
2. Πως μπορούν να αποτρέψουν ή να διαχειριστούν τη στεφανιαία νόσο;
Όλα αυτά που ανάφερα πιο πάνω, βοηθούν στην αποφυγή της στεφανιαίας νόσου, δηλαδή την αποφυγή κινδύνου για καρδιακό επεισόδιο.
Βεβαιωθείτε ότι κοιμάστε αρκετά. Εάν δεν κοιμάστε αρκετά, αυξάνετε τον κίνδυνο υπέρτασης, παχυσαρκίας και διαβήτη. Αυτές οι τρεις καταστάσεις μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο. Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται 7 έως 9 ώρες ύπνου τη νύχτα.
Ακόμα, πρέπει η ψηλή αρτηριακή πίεση να παραμένει υπό έλεγχο. Όμως υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούμε να αλλάξουμε όπως πχ η ηλικία (ο κίνδυνος καρδιακής νόσου αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου), το φύλο (για παράδειγμα, τα οιστρογόνα παρέχουν στις γυναίκες κάποια προστασία έναντι των καρδιακών παθήσεων, αλλά ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων περισσότερο στις γυναίκες παρά στους άνδρες). Και το οικογενειακό ιστορικό. Έχετε μεγαλύτερο κίνδυνο εάν έχετε ένα στενό μέλος της οικογένειας που είχε καρδιοπάθεια σε νεαρή ηλικία.
3. Ποια είναι η πρόληψη ή διαχείριση του διαβήτη;
Ο διαβήτης διπλασιάζει τον κίνδυνο διαβητικής καρδιοπάθειας. Αυτό συμβαίνει επειδή με την πάροδο του χρόνου, το υψηλό σάκχαρο στο αίμα από τον διαβήτη μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα που ελέγχουν την καρδιά σας. Επομένως, είναι σημαντικό να κάνετε εξετάσεις για διαβήτη και, εάν τον έχετε, να τον διατηρήσετε υπό έλεγχο, με δίαιτα, φάρμακα ή ινσουλίνη. Περίπου ένας στους τέσσερις ηλικιωμένους έχει διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη, γεγονός που τον καθιστά μία από τις πιο κοινές ιατρικές καταστάσεις που μπορούν να προληφθούν στον ηλικιωμένο πληθυσμό. Άρα, τακτικός έλεγχος με ανάλυση αίματος, ούρων κλπ.
Από άποψης διατροφής, για αποφυγή του κινδύνου για διαβήτη, προτιμούμε μη αμυλούχα φαγητά, λαχανικά όπως πιπεριές, μανιτάρια, σπαράγγια, μπρόκολο και σπανάκι, άπαχη πρωτεΐνη όπως ψάρι, κοτόπουλο, γαλοπούλα, τόφου, αυγά και γιαούρτι. Επίσης και τα δημητριακά ολικής αλέσεως όπως κινόα, καστανό ρύζι και πλιγούρι βρώμης. Νερό και ποτά χωρίς ζάχαρη.
4. Μείωση του κινδύνου για νεφρική βλάβη
Αν και η νεφρική νόσος μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους και μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί, αφού συνήθως υπάρχουν και άλλα προβλήματα υγείας. Καλό θα ήταν να αποφεύγουμε το υπερβολικό αλάτι στα φαγητά. Μια διατροφή με ψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπέρτασης η οποία με την σειρά της, αυξάνει τον κίνδυνο νεφρικής βλάβης. Ο πρωταρχικός σκοπός των νεφρών είναι να φιλτράρουν τις τοξίνες από το αίμα και στη συνέχεια να αποβάλλουν αυτές τις τοξίνες μέσω της ούρησης. Όσοι δεν πίνουν αρκετό νερό κάθε μέρα μπορεί να μην είναι σε θέση να αφαιρέσουν κάποιες τοξίνες από τα νεφρά τους. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να αυξήσει δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης πέτρας στα νεφρά καθώς και νεφρικής νόσου.
Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στα νεφρά αν τα παίρνουμε πολύ συχνά ή για πολύ. Όπως και με τα ποτά που καταναλώνουμε, σχεδόν κάθε φάρμακο που παίρνουμε από το στόμα θα χρειαστεί τελικά να φιλτραριστεί από τα νεφρά. Οι ηλικιωμένοι που παίρνουν παυσίπονα με συνταγή ή χωρίς ιατρική συνταγή θα πρέπει να μιλήσουν με τους γιατρούς τους για την προστασία των νεφρών τους και εναλλακτικές τεχνικές διαχείρισης του πόνου θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όποτε είναι δυνατόν για να αποφευχθεί η υπερβολική εργασία των νεφρών.
Μια λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να εξαπλωθεί από την ουρήθρα στα νεφρά. Η επακόλουθη λοίμωξη των νεφρών μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμη βλάβη, επομένως είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί μια ουρολοίμωξη όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Εάν έχετε θολά ούρα, αίσθημα καύσου κατά την ούρηση ή πόνο στο κάτω μέρος της πλάτης και στην κοιλιά, θα πρέπει να επισκεφθεί αμέσως έναν γιατρό. Η αντιβιοτική θεραπεία μπορεί να εξαλείψει τη μόλυνση πριν φτάσει στα νεφρά.
Ο άλλος παράγοντας που προκαλεί νεφρικά προβλήματα είναι ο διαβήτης, και για τρόπους αποφυγής του, βλέπε πιο πάνω.
5. Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας
Παρόλο που δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία ή αποδεδειγμένη πρόληψη για το Αλτσχάιμερ και τις σχετικές άνοιες, γενικά, ο υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου που έχουν συσχετιστεί με αυτές τις ασθένειες. Ποιες είναι οι 3 τροφές που καταπολεμούν την απώλεια μνήμης; Τα μούρα, τα ψάρια, και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι 3 από τις καλύτερες τροφές. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι αυτές προστατεύουν την υγεία του εγκεφάλου. Οι ασκήσεις μυαλού και μνήμης είναι επίσης σημαντικές, πχ διάβασμα, σταυρόλεξα, παζλ, Sudoku, και η αποφυγή της ρουτίνας. Και ακόμα η εκμάθηση ξένης γλώσσας, ασκήσεις παρατηρητικότητας, και η ανάπτυξη της σεξουαλικότητας!
Δρ. Μάριος Κυριαζής MD, DSc
Γεροντολόγος
Email: drmarios@live.it
Website: http://www.indispensablesoma.info/
