Όπως έχουμε ξαναπεί ο γονιός πρώτα και κύρια βάζει τα όρια γύρω από το φαγητό από νωρίς, αλλά θα πρέπει να προσφέρει την ελευθερία στο παιδί χωρίς κριτική ή σύγκριση με άλλα παιδιά ή πίεση. Με απλά λόγια ακολουθούμε την θεωρία του διαμοιρασμού της ευθύνης. Συγκεκριμένα,
Ο γονιός αποφασίζει,
- το φαγητό που θα σερβίρει.
- την ώρα που θα σερβίρει το φαγητό.
- το πού θα καταναλώσει το γεύμα το παιδί (ιδανικά μακριά από οθόνες).
Ενώ το παιδί αποφασίζει,
- αν θα καταναλώσει το γεύμα.
- πόση ποσότητα θα καταναλώσει.
Πρακτικές συμβουλές:
- Να προφέρεις τις τροφές σε διάφορες θερμοκρασίες. Για παράδειγμα, κρύο γάλα ή μακαρόνια ή λαχανικά.
- Να μαγειρεύεις τις τροφές με διαφορετικούς τρόπους έτσι ώστε, να τις προσφέρεις σε ποικιλία υφών. Για παράδειγμα, μαγείρεψε στον ατμό ή φούρνο ή φτιάξε πουρέ ή πρόσθεσε μπαχαρικά ή σπασμένους ξηρούς καρπούς ή κόψε την τροφή σε διάφορα σχήματα.
- Αν το παιδί δεν δείχνει ενδιαφέρον να συμμετάσχει στο γεύμα, τότε προσέγγισε το γεύμα ως μια δραστηριότητα, έτσι ώστε, να αρχίσει η αλληλεπίδραση με την τροφή. Για παράδειγμα, δώσε του τριμμένο τυρί για να βάλει πάνω στα μακαρόνια ή να σερβίρει την τροφή μόνο του, στο πιάτο.
- Να τρως μαζί με το παιδί είναι πολύ σημαντικό, μιας και είσαι παράδειγμα προς μίμηση. Για παράδειγμα, δείξε την απόλαυση σου όταν τρως λαχανικά.
- Άφησε το παιδί να λερωθεί, να αγγίξει την τροφή με τα χέρια του και να την επεξεργαστεί με όλες του τις αισθήσεις. Για παράδειγμα, αν κάθε φορά που παίρνει με τα χέρια του τροφή εσύ σκουπίζεις τα χέρια του, το πιο πιθανόν να μην δοκιμάσει ξανά, μιας και είναι μια ενοχλητική συνήθεια. Εσένα θα σου άρεσε ενώ τρως ένα λαχταριστό κομμάτι pizza, να σε διακόπτει κάποιος, για να σου σκουπίσει τα χέρια;
- Απόφυγε να πέσεις στην παγίδα, για να τρέφετε υγιεινά να “κρύβεις” τροφές παντού, αυτός ο τρόπος κάνει το παιδί σκεπτικό και κατ’ επέκταση να μην σου έχει εμπιστοσύνη. Για παράδειγμα, αν φτιάχνεις muffins μπανάνα, δεν μαθαίνει το παιδί να του αρέσει η μπανάνα αλλά το muffin. Προσοχή! Δεν λέω να σταματήσεις να φτιάχνεις συνταγές με φρούτα ή λαχανικά, αλλά να θυμάσαι ότι με αυτό τον τρόπο το παιδί δεν εξοικειώνεται με την υφή, την μυρωδιά και την γεύση της μπανάνας, με αποτέλεσμα, στο μέλλον πιθανόν να μην επιλέγει να καταναλώνει την μπανάνα.
- Κάντε το γεύμα παιχνίδι. Να θυμάσαι ότι ένα παιδί μπορεί να μάθει πολλά μέσω του παιχνιδιού, μιας κι είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα, η οποία ενθαρρύνει το παιδί να εξερευνήσει, να πειραματιστεί και να κατανοήσει έννοιες κι όχι μόνο. Το φαγητό είναι μια πολύπλευρη αισθητηριακή εμπειρία όπου λαμβάνουμε πληροφορίες από όλες τις αισθήσεις μας κατά τη διάρκεια του γεύματος. Να πούμε ότι χρειάζεται γύρω στις 30 φορές να έρθει σε επαφή (να αγγίξει, να μυρίσει, να σφίξει κ.ο.κ.) με ένα τρόφιμο το παιδί, να νιώσει πιο άνετο όταν αλληλοεπιδρά με το τρόφιμο και στο τέλος όταν είναι έτοιμο ίσως, να δοκιμάσει. Κατά την διάρκεια του παιχνιδιού θα μπορούσατε να μεταδώσετε πληροφορίες γύρω από την ισορροπημένη διατροφή δίνοντας λίγες και απλές πληροφορίες για παράδειγμα, λέμε “Τρώμε ποικιλία από λαχανικά γιατί μας προστατεύουν από το κρυολόγημα θέλω να θυμάσαι ότι είναι η “ασπίδα” του οργανισμού μας”. Θα ήθελα να τονίσω, ότι κατά την διάρκεια του παιχνιδιού οι φράσεις “δοκίμασε” ή “φάε μια μπουκίτσα” έχουν αρνητικό αντίκτυπο. Με το τέλος του παιχνιδιού, θα πάψετε να είστε “ο εχθρός” του (αυτός που επιβάλλει να δοκιμάσει) αλλά, “ο φίλος” του (αυτός που διασκεδάζει μαζί του), με αυτόν το τρόπο μειώνετε το στρες γύρω από το φαγητό και το παιδί είναι πιο ήρεμο κι “ανοιχτό” να δοκιμάσει μια νέα τροφή. Γνωρίζω ότι η μέθοδος αυτή απαιτεί χρόνο, υπομονή κι επιμονή. Αυτό που θα σας συμβούλευα, είναι να το προσπαθήσετε όταν δεν αισθάνεστε καμία πίεση και φυσικά δεν χρειάζεται να γίνεται σε κάθε γεύμα και καθημερινά.
Ιδέες για παιχνίδια με την τροφή:
1. Ετοιμάστε ένα πικνίκ για εσάς, το παιδί και μπορείτε να καλέσετε και τα λούτρινα φιλαράκια του.
2. Ταΐστε το αγαπημένο λούτρινο παιχνίδι του παιδιού (δεινόσαυρο ή σκύλο ή οποιοδήποτε παιχνίδι έχει στόμα).
3. Μετρήστε κάποιο τρόφιμο που υπάρχει στο πιάτο π.χ. μπιζελάκια.
4. Δημιουργήστε αστεία πρόσωπα με τροφές πάνω σε ένα λευκό χαρτόνι.
5. Οδηγήστε με μικρά αυτοκινητάκια μέσα σε μαγειρεμένα ζυμαρικά ή ρύζι.
6. Μπείτε στην κουζίνα μαζί με το παιδί για να σας βοηθήσει (ανάλογα με την ηλικία) στην προετοιμασία του γεύματος. Αφήστε το παιδί να πάρει πρωτοβουλίες και ενθαρρύνεται το ακόμη κι αν λερώσει.
7. Αφήστε το παιδί να σερβίρει φαγητό σε άλλους κατά την διάρκεια του γεύματος.
8. Ταιριάξτε τρόφιμα ανάλογα με το σχήμα ή χρώμα ή μέγεθος ή ανάλογα σε ποια ομάδα τροφίμων ανήκει (π.χ. φρούτο ή λαχανικό ή πρωτεΐνη ή υδατάνθρακα ή γαλακτοκομικό).
9. “Ζωγραφική” με τα δάκτυλα πάνω σε πιάτο χρησιμοποιώντας κάποια τροφή π.χ. γιαούρτι.
10. Τυλίξτε τα τρόφιμα σε χαρτοπετσέτες και ανοίξτε τα σαν δώρα έκπληξη.
11. Φτιάξτε σχέδια με στάμπες από φρούτα (μήλο ή αχλάδι) ή λαχανικά (πατάτα ή μπρόκολο) χρησιμοποιώντας κοπίδια σε διάφορα σχήματα και μπογιές ζωγραφικής.
Το πιο σημαντικό συστατικό της επιτυχίας είναι να παραμείνετε ήρεμοι, ψύχραιμοι και ευχάριστοι κατά την διάρκεια του γεύματος. Θα σας παρότρυνα να βάλετε φαντασία, για παράδειγμα, βάλε μουσική ή κάνε αστείες φάτσες έτσι ώστε, να γίνει η διάθεση πιο παιχνιδιάρικη και το παιδί να αισθανθεί λιγότερη πίεση ότι “πρέπει” να δοκιμάσει κάποια συγκεκριμένη τροφή.
Ιωάννα Μασούρα
MSc (Southampton), BSc (Reading)
Διατροφολόγος με ειδίκευση στη Δημόσια Υγεία και Διατροφή
Διαβάστε το βιογραφικό
