- Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι οι κρίσεις ημικρανίας που βιώνουν οι γυναίκες με έμφυλο φύλο κατά την έμμηνο ρύση μπορεί να είναι αποτέλεσμα αύξησης του πεπτιδίου CGRP, το οποίο έχει συνδεθεί με τις ημικρανίες.
- Αυτή η αύξηση αντιστοιχούσε στη μελέτη σε μείωση των οιστρογόνων που εμφανίζεται κατά την έμμηνο ρύση.
- Η μελέτη δεν βρήκε αύξηση της CGRP σε άτομα που έπαιρναν αντισυλληπτικά ή που είχαν περάσει την εμμηνόπαυση, αν και μπορεί να εμφανίσουν ακόμα επεισόδια ημικρανίας.
Οι ειδικοί γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες ότι η πτώση της ορμόνης οιστρογόνου σχετίζεται με την εμφάνιση επεισοδίων ημικρανίας που σχετίζονται με την έμμηνο ρύση. Ωστόσο, οι μηχανισμοί πίσω από αυτή τη σύνδεση παρέμειναν ασαφείς.
Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι, καθώς τα ορμονικά επίπεδα κυμαίνονται κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου, τα επίπεδα ενός πεπτιδίου που σχετίζεται με την ημικρανία επίσης αυξάνονται και πέφτουν.
Κατά τη διάρκεια της πτώσης των οιστρογόνων που εμφανίζεται κατά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, παρατηρείται αύξηση των επιπέδων του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης, ή CGRP.
Ενώ ο λόγος που η μείωση των οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση του CGRP παραμένει άγνωστος, η πιλοτική μελέτη μπορεί να προσφέρει μια σημαντική ένδειξη σχετικά με την αιτία της εμμηνορροϊκής ημικρανίας.
Μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί οι κρίσεις εμμηνορροϊκής ημικρανίας συμβαίνουν κατά την έμμηνο ρύση και γιατί μειώνονται σε συχνότητα μετά την εμμηνόπαυση.
Η μελέτη εμφανίζεται στο Neurology.
CGRP και στάδια εμμήνου ρύσεως
Η μελέτη ήταν μια συγχρονική μελέτη αντιστοιχισμένης κοόρτης που διεξήχθη στο Κέντρο Κεφαλαλγίας, Τμήμα Νευρολογίας, Charité Universitätsmedizin του Βερολίνου στη Γερμανία.
Η κοόρτη της μελέτης αποτελούνταν από 180 γυναίκες cisgender που είχαν τουλάχιστον τρεις επεισοδιακές κρίσεις ημικρανίας τον μήνα που προηγήθηκε της μελέτης.
Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες ομοιόμορφα χωρισμένους σε τρεις ομάδες:
- γυναίκες με τακτικό έμμηνο κύκλο
- γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά
- γυναίκες που είχαν περάσει από το στάδιο της εμμηνόπαυσης.
Οι γυναίκες που ταιριάζουν με την ηλικία που δεν έπαθαν ημικρανίες χρησίμευσαν ως ομάδα ελέγχου.
Για να αξιολογήσουν τα επίπεδα CGRP, οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα αίματος και δακρύων που ελήφθησαν από τους συμμετέχοντες στη μελέτη. Πήραν δείγματα από συμμετέχοντες με κανονικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως και της ωορρηξίας, όταν τα επίπεδα ορμονών είναι χαμηλότερα και υψηλότερα, αντίστοιχα.
Για τις γυναίκες υπό έλεγχο των γεννήσεων, συνέλεξαν δείγματα περίπου την 4η ημέρα των διαστημάτων χωρίς ορμόνες των συμμετεχόντων και ξανά κατά τη διάρκεια της 7ης-14ης ημέρας της ορμονικής πρόσληψης.
Δείγματα ελήφθησαν μόνο μία φορά από γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, σε μια τυχαία ημέρα.
Οι γυναίκες με ημικρανία και κανονικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους είχαν σημαντικά περισσότερο CGRP — 5,95 πικογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο (pg/ml) — στο αίμα τους κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως από τις γυναίκες που δεν εμφάνισαν ημικρανίες — 4,61 pg/ml.
Κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας, τη στιγμή που τα επίπεδα ορμονών είναι στο υψηλότερο επίπεδο, τα επίπεδα CGRP μειώθηκαν, ευθυγραμμίζοντας με τη διακοπή των κρίσεων ημικρανίας που συνήθως εμφανίζονται μετά την έμμηνο ρύση.
Τα ίδια μοτίβα ισχύουν για τα δείγματα δακρύων, μια πειραματική μορφή μέτρησης CGRP. Οι γυναίκες με ημικρανία που είχαν κανονικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους είχαν 1,20 νανογραμμάρια CGRP ανά χιλιοστόλιτρο (ng/ml), ενώ οι γυναίκες χωρίς ημικρανία είχαν 0,4 ng/ml.
Οι συμμετέχοντες που έπαιρναν αντισυλληπτικά και οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση δεν εμφάνισαν την ίδια αύξηση στα επίπεδα CGRP, είτε εμφάνισαν ημικρανία είτε όχι. Αυτό υποδηλώνει ότι οι κρίσεις ημικρανίας που βιώνουν οι γυναίκες σε αυτές τις ομάδες πιθανότατα δεν προκαλούνται από το CGRP.
Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ Bianca Raffaelli είπε στο Medical News Today:
«Η υπόθεσή μας είναι ότι, σε αυτούς τους ασθενείς, άλλα μονοπάτια πόνου παίζουν πιο σημαντικό ρόλο από το CGRP. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν αρκετά νευροπεπτίδια που μπορούν να προκαλέσουν κρίσεις ημικρανίας στον άνθρωπο. Αυτό είναι μόνο εικασιακό σε αυτό το στάδιο και θα πρέπει να εξεταστεί σε περαιτέρω μελέτες».
Δειγματοληψία δακρύων
Η δειγματοληψία δακρύων εξακολουθεί να θεωρείται πειραματική, με τον Δρ Raffaelli να λέει στην Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας ότι η μελέτη υποστηρίζει την περαιτέρω χρήση και εξερεύνηση.
Η δειγματοληψία δακρύων προσφέρει ένα μη επεμβατικό μέσο μέτρησης του CGRP.
Επιπλέον, ο Δρ. Raffaelli εξήγησε, «Λόγω της ανατομικής εγγύτητας με το τρίδυμο νεύρο, το CGRP στο δακρυϊκό υγρό είναι πιο πιθανό να αντανακλά την τριδυαγγειακή απελευθέρωση του CGRP, ενώ το CGRP στο αίμα θα μπορούσε επίσης να προέρχεται από άλλα πηγές.”
Ορμόνες και CGRP
Η νευρολόγος Δρ Shazia Afridi, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, περιέγραψε τη μελέτη ως «βοηθητική στην προσπάθεια κατανόησης του ρόλου των γυναικείων ορμονών στην ημικρανία, ιδιαίτερα στην εμμηνορροϊκή έξαρση της ημικρανίας».
«Μελέτες σε ζώα έχουν υποδείξει προηγουμένως ότι τα οιστρογόνα μπορούν να επηρεάσουν την έκφραση του CGRP στο τριδύμου αγγειακό σύστημα, αλλά υπάρχουν πολύ λίγες μελέτες σε ανθρώπους», σημείωσε.
Ο Δρ Afridi πρότεινε ότι μπορεί να υπάρχει μια ένδειξη για τη σύνδεση μεταξύ των επιπέδων ορμονών και του CGRP, καθώς «οι υποδοχείς οιστρογόνων βρίσκονται στα νευρικά κύτταρα, τα οποία εκφράζουν επίσης το CGRP στο τρίδυμο σύστημα».
Ημικρανία και αντισύλληψη
Αν και φαίνεται ότι η αντισύλληψη μπορεί να επηρεάσει την εμφάνιση κρίσεων ημικρανίας, τόσο ο Δρ Raffaelli όσο και ο Dr. Afridi περιγράφουν τα αποτελέσματα ως περίπλοκα.
Διαφορετικοί τύποι αντισύλληψης συμπεριφέρονται διαφορετικά σε σχέση με την ημικρανία, είπε ο Δρ Afridi. «Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η δεσογεστρέλη μπορεί να βελτιώσει την ημικρανία σε ορισμένες περιπτώσεις», πρόσθεσε.
Η δεσογεστρέλη είναι το δραστικό συστατικό του αντισυλληπτικού χαπιού μόνο με προγεσταγόνο, γνωστό και ως «μίνι-χάπι».
Ο Δρ Raffaelli είπε ότι, για τις γυναίκες που λαμβάνουν από του στόματος αντισυλληπτικά, «περίπου το ένα τρίτο των ασθενών με ημικρανία παρουσιάζουν βελτίωση, το ένα τρίτο επιδείνωση και το ένα τρίτο χωρίς αλλαγή».
Τα από του στόματος αντισυλληπτικά που λαμβάνονται σε κύκλο 21-7 — 3 εβδομάδες αντισύλληψης ακολουθούμενες από μία εβδομάδα χωρίς — ανέφερε ο Δρ Raffaelli, τις περισσότερες φορές προκαλούν επιδείνωση των ημικρανιών. Τα από του στόματος αντισυλληπτικά μακρού κύκλου φαίνεται να σχετίζονται με βελτιώσεις στην ημικρανία.
«Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι τόσο τα σκευάσματα που περιέχουν οιστρογόνα όσο και η ημικρανία με αύρα σχετίζονται με ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού, οπότε ο κίνδυνος εξαρτάται σημαντικά από τη δόση των οιστρογόνων», πρόσθεσε.
«Συνεπώς, οι αντισυλληπτικές στρατηγικές χωρίς οιστρογόνα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κυρίως σε ασθενείς με ημικρανία με αύρα», συμβουλεύει ο Δρ Raffaelli.
