- Η διαλείπουσα νηστεία και η μείωση των θερμίδων ωφελούν την ποικιλομορφία στο μικροβίωμα.
- Τα βακτήρια του εντέρου στο μικροβίωμα είναι σημαντικά για μια σειρά διαδικασιών που σχετίζονται με την υγεία στο σώμα και η έλλειψη ποικιλομορφίας συνδέεται με περισσότερες ασθένειες.
- Υπάρχουν πολλές αποκαλούμενες μπλε ζώνες στον κόσμο – μία στις Ηνωμένες Πολιτείες – περιοχές με εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ανθρώπων που ζουν μετά την ηλικία των 100 ετών.
Η διαλείπουσα νηστεία και η μείωση των θερμίδων είναι και οι δύο αποτελεσματικές μέθοδοι για την υποστήριξη της πολύ σημαντικής ποικιλότητας μικροβιώματος. Μια νέα μελέτη από την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο υπογραμμίζει πώς οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου, που προκαλούνται μέσω διατροφικών παρεμβάσεων, μπορούν να επηρεάσουν τη ρύθμιση των γονιδίων και τη συνολική υγεία.
Τόσο οι διαλείπουσες δίαιτες νηστείας όσο και οι δίαιτες μείωσης θερμίδων επηρεάζουν θετικά το μικροβίωμα, την κοινότητα των βακτηρίων που ζουν στο πεπτικό σύστημα ενός ατόμου και σε όλο το σώμα.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη, οι οποίοι είχαν όλοι είτε υπέρβαρο είτε παχυσαρκία, έλαβαν οδηγίες είτε να νηστεύουν για 3 μη συνεχόμενες ημέρες κάθε εβδομάδα για ένα χρόνο είτε, εναλλάξ, να μειώσουν την κανονική τους θερμιδική πρόσληψη κατά περίπου 34% την ίδια περίοδο.
Μια προηγούμενη ανάλυση διαπίστωσε ότι η ποικιλομορφία των βακτηρίων του εντέρου στα μικροβιώματα των ατόμων βελτιώθηκε σημαντικά, ακόμη και σε μόλις 3 μήνες από τη μελέτη διάρκειας ενός έτους. Βελτιώσεις παρατηρήθηκαν και για τις δύο ομάδες — όσες νήστευαν και εκείνες που επικεντρώθηκαν στη μείωση της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων τους.
Η ανάλυση έδειξε ότι ένα άτομο μπορεί να βελτιώσει την ποικιλομορφία του μικροβιώματος του και ενδεχομένως τη συνολική του υγεία χρησιμοποιώντας τη στρατηγική μείωσης βάρους της επιλογής του.
Η νέα μελέτη ενισχύει την ιδέα ότι αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου συμβαίνουν κατά την απώλεια βάρους. Οι ερευνητές παρατήρησαν αρκετές συσχετίσεις μεταξύ της αφθονίας των μικροβίων που σχετίζονται με το μεταβολισμό και την παχυσαρκία και τη μεθυλίωση του DNA, μια διαδικασία με την οποία η ρύθμιση των γονιδίων αλλάζει, επηρεάζοντας δυνητικά την υγεία μας.
Η μελέτη εμφανίζεται στο Nutrients.
Γιατί η μικροβιακή ποικιλότητα έχει σημασία για την υγεία
Μέσα στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν περίπου 100 τρισεκατομμύρια συμβιωτικά μικροβιακά κύτταρα αξιόπιστης πηγής. Τα περισσότερα από αυτά είναι βακτήρια και τα περισσότερα ζουν στο άνω και κάτω μέρος του εντέρου. Η κατανόησή μας για αυτούς τους μικροσκοπικούς οργανισμούς είναι ακόμα κάπως στα σπάργανα. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι είναι παράγοντες επιρροής στην υγεία μας.
Ο γαστρεντερολόγος Δρ Ρούντολφ Μπέντφορντ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, εξήγησε: «Το μικροβίωμα του εντέρου διαμεσολαβεί τόσα πολλά διαφορετικά πράγματα. Μεσολαβεί κάθε είδους φλεγμονώδη διαδικασία που συμβαίνει μέσα στο σώμα σας».
Η φλεγμονή στο σώμα έχει εμπλακεί σε πολλά ιατρικά ζητήματα, από τον καρκίνο έως τον διαβήτη, την άνοια και τις καρδιακές παθήσεις.
Επιπλέον, τα μικρόβια στο μικροβίωμα επηρεάζουν και άλλες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της όρεξης και της παχυσαρκίας.
Ο Δρ Μπέντφορντ είπε:
«Θέλετε ένα πολύ διαφορετικό μικροβίωμα γιατί όσο περισσότερη ποικιλομορφία έχετε, τόσο καλύτερη ποικιλία λειτουργιών σε διάφορες πτυχές του σώματός σας. Θέλετε ένα πολύ διαφορετικό μικροβίωμα για να μειώσετε και να ρυθμίσετε όλους τους μηχανισμούς μέσα στο σώμα σας».
Η έρευνα αποδεικνύει την αξία ενός διαφορετικού μικροβιώματος. Η διαιτολόγος Kristin Kirkpatrick – που επίσης δεν συμμετείχε στη μελέτη – πρόσθεσε ότι «η μικροβιακή ποικιλομορφία έχει συσχετιστεί με ένα καλύτερο μικροβίωμα».
«Μελέτες έχουν δείξει ότι τα υγιή άτομα έχουν συχνά μια πιο διαφοροποιημένη μικροχλωρίδα του εντέρου. Βλέπουμε επίσης στα δεδομένα ότι όσο περισσότερα είναι τα ωφέλιμα μικρόβια, τόσο μεγαλύτερη είναι η αλλαγή των ευεργετικών αποτελεσμάτων για την υγεία», δήλωσε η Kirkpatrick.
Γιατί η νηστεία, η μείωση των θερμίδων βελτιώνουν τη μικροβιακή ποικιλότητα
Οι ερευνητές, μετά την προηγούμενη ανάλυσή τους, είχαν σχολιάσει ότι ο μηχανισμός μπορεί να είναι τα οφέλη που παρατηρούνται με αλλαγές στον μεταβολισμό, απώλεια βάρους, καρδιομεταβολικούς παράγοντες ή ακόμα και βελτιώσεις στα διατροφικά πρότυπα που σχετίζονται με τα δύο σκέλη παρέμβασης.
Ο Δρ Μπέντφορντ πρότεινε έναν απλούστερο λόγο. «Το μικροβίωμα λειτουργεί με πλήρη απασχόληση», είπε. Έτσι, όταν νηστεύετε ή τρώτε λιγότερο, «[y]το ξεκουράζετε, επιτρέποντάς του να επαναπληθυσθεί, όπως ακριβώς ο ύπνος. Αυτή είναι σίγουρα μια από τις θεωρίες για το γιατί βελτιώνετε [την διαφορετικότητα] με διαλείπουσα νηστεία, τέτοια πράγματα».
Παρόλα αυτά, η Kirkpatrick προειδοποίησε ότι «[δεν] υπάρχει μια προσέγγιση που να ταιριάζει σε όλους, επομένως κάθε μεμονωμένη δίαιτα πρέπει να αξιολογείται με έναν επαγγελματία υγείας».
Επιπλέον, συμβούλεψε ότι «οι έγκυες γυναίκες, [όσες] θηλάζουν ή κάποιος που παλεύει με μια χρόνια πάθηση θα πρέπει να μιλήσει με τον γιατρό ή τον διαιτολόγο τους πριν αλλάξει το διατροφικό τους πρότυπο».
Η διαιτολόγος εξέφρασε επίσης την ανησυχία του ότι οι δίαιτες νηστείας και η μείωση των θερμίδων θα μπορούσαν να προκαλέσουν περαιτέρω βλάβη σε άτομα με ιστορικό διαταραχής διατροφής.
«Τα άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών ή τρέχουσας διατροφικής διαταραχής δεν θα πρέπει επίσης να εξετάζουν το ενδεχόμενο νηστείας ή προσεγγίσεων χαμηλών θερμίδων», είπε η Kirkpatrick.
Ποιες είναι μερικές προσεγγίσεις στη νηστεία;
Η νηστεία μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Ενώ οι συμμετέχοντες στη μελέτη νήστευαν 3 ημέρες την εβδομάδα, η νηστεία μπορεί επίσης να γίνει για λίγες ώρες ή για πολλές ημέρες στη σειρά.
Ο Δρ Μπέντφορντ σημείωσε ότι «το πρόβλημα με τη νηστεία είναι ότι δυστυχώς, ως ανθρώπινα όντα, νηστεύουμε, ας πούμε για 12 έως 16 ώρες, πηγαίνουμε σπίτι και μετά τρώμε υπερβολικά».
Προειδοποίησε ότι η νηστεία δεν είναι καλή ιδέα για άτομα με διαβήτη, καθώς η παρατεταμένη έλλειψη τροφής προκαλεί διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα.
Οι βλάβες της ακραίας μείωσης θερμίδων
Προηγούμενη έρευνα είχε βρει ότι η μείωση των θερμίδων, εάν είναι πολύ ακραία, μπορεί να προκαλέσει αύξηση των παθογόνων βακτηρίων στο έντερο και διαφορετικά μπορεί να διαταράξει το μικροβιακό.
Ο Δρ Μπέντφορντ δεν αμφισβήτησε τα ευρήματα αυτής της έρευνας. Ωστόσο, πρότεινε ότι η ακραία μείωση των θερμίδων είναι μια απίθανη πρακτική.
«Νομίζω ότι είναι πιο θεωρητικό: Λέτε σε έναν κανονικό άνθρωπο να λιμοκτονήσει. Χρειάζεται τεράστια πειθαρχία για να γίνει αυτό. Έτσι, εκτός και αν είστε σε θέση να κάνετε απεργία πείνας, δεν το βλέπω τόσο μεγάλο πρόβλημα. Σε 30 χρόνια, δεν το έχω δει ποτέ», μας είπε.
Εμπόδια στην ποικιλότητα του μικροβιώματος
«Σε μια βιομηχανοποιημένη κοινωνία», είπε ο Δρ. Μπέντφορντ, «πιθανότατα δεν υπάρχουν περισσότερα από πέντε ή έξι διαφορετικά ζώα στην προμήθεια τροφής μας. Και όσον αφορά τα φυτά, πάλι, ένας πολύ περιορισμένος αριθμός φυτικών προϊόντων που επίσης καταναλώνουμε».
«Ρίχνεις όλα τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούμε για να αντιμετωπίσουμε τα ζώα μας και όλα τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούμε στα φυτά. Αυτά είναι πράγματα που τείνουν να περιορίζουν την ποικιλομορφία του μικροβιώματος σας επειδή είστε ό,τι τρώτε και το ίδιο και τα βακτήρια», συνέχισε.
«Ως γαστρεντερολόγος, όλοι βλέπουμε όλο και νεότερους ανθρώπους με καρκίνο του παχέος εντέρου και είναι ένα φαινόμενο που είναι στην πραγματικότητα σε διαστάσεις επιδημίας στις χώρες του πρώτου κόσμου», είπε ο Δρ Μπέντφορντ.
Σημείωσε την ύπαρξη των λεγόμενων μπλε ζωνών, περιοχών σε όλο τον κόσμο στις οποίες οι άνθρωποι ζουν εξαιρετικά μεγάλη διάρκεια ζωής. «Υπάρχει ένα στη Λόμπα Λίντα στην πολιτεία της Καλιφόρνια, είτε το πιστεύετε είτε όχι», είπε.
Υπάρχει ένας λόγος, είπε, για τον οποίο οι άνθρωποι ζουν περισσότερο σε αυτές τις περιοχές: «Είναι επειδή είναι κυρίως μια φυτική διατροφή, μια ποικιλία διατροφών με βάση τα φυτά. Και αλλάζει το μικροβίωμα προς το καλύτερο, και επομένως όσο λιγότερες ασθένειες, λιγότερα προβλήματα και λιγότερα προβλήματα».
