Από σήμερα 1η Μαρτίου η ιστοσελίδα μας nutritionandhealth.care εγκαινιάζει μία νέα ενότητα με την ονομασία “MEDICAL 5”.
Σε αυτή την ενότητα οι επαγγελματίες υγείας καλούνται να απαντήσουν σε πέντε ερωτήσεις του nutritionandhealth.care που αφορούν στα κύρια θέματα της ιστοσελίδας, είτε για τη διατροφή ή την υγεία ή τη ψυχολογία.
Ο πρώτος καλεσμένος του MEDICAL 5 είναι ο Γιατρός Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Δρ. Μιχάλης Χίνης, ο οποίος απαντά στις 5 ερωτήσεις του nutritionandhealth.care για τον Διαβήτη.
1. Ποιος είναι ο ορισμός του Σακχαρώδους διαβήτη;
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν μπορεί να παράγει αρκετή ινσουλίνη ή όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει σωστά την ινσουλίνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας.
Όλοι οι υδατάνθρακες από τις τροφές που καταναλώνουμε γίνονται γλυκόζη και εισέρχεται στην κυκλοφορία (αίμα).
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που σαν συμπεριφέρεται σαν κλειδί για να ανοίξει τις πόρτες του κυττάρου, για να εισέλθει η γλυκόζη από το αίμα μέσα στα κύτταρα, για να παραχθεί ενέργεια.
Η αδυναμία παραγωγής ινσουλίνης ή χρησιμοποίησης της προκαλεί υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Η μακροχρόνια υπεργλυκαιμία συσχετίζεται με βλάβη σε διάφορα όργανα και ιστούς
Ανάλογα με την διαταραχή και την παθογένεια υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ΣΔ.
Διαβήτης τύπου 1 ονομαζόταν και νεανικός διαβήτης. Συνήθως προκαλείται από αυτοάνοση διαταραχή όπου το σώμα επιτίθεται κατά των κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Ο μηχανισμός αυτός δεν είναι πλήρως γνωστός. Συνήθως εμφανίζεται σε παιδιά ή νεαρούς ενήλικες. Οι πάσχοντες χρειάζεται να χρησιμοποιούν πολλαπλές ενέσεις ινσουλίνης ώστε να ελέγχονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Διαβήτης τύπου 2 αφορά περισσότερο από το 90% των ασθενών με ΣΔ. Χαρακτηρίζεται από την αντίσταση στην ινσουλίνη και την ελαττωματική έκκριση της. Διαγιγνώσκεται κυρίως σε ενήλικες όμως τα τελευταία χρόνια αυξάνεται η εμφάνιση του σε πιο νεαρές ηλικίες. Μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστος για χρόνια και να ανακαλυφθεί τυχαία σε μια ανάλυση ή όταν εμφανιστούν οι επιπλοκές. Πολύ συχνά συσχετίζεται με την παχυσαρκία (όπου μπορεί να είναι το αίτιο αύξησης της αντίστασης της ινσουλίνης).
Διαβήτης της κύησης αφορά την εμφάνιση υπεργλυκαιμίας κατά την διάρκεια της κύησης. Εμφανίζεται σε 1 στις 25 κυήσεις παγκοσμίως και συσχετίζεται με επιπλοκές τόσο στην μητέρα αλλά και στο νεογνό. Συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό, αλλά οι μητέρες και το παιδί έχουν μεγάλες πιθανότητες να αναπτύξουν ΣΔ 2 αργότερα. Μισές από τις γυναίκες με ιστορικό ΣΔΚ αναπτύσσουν ΣΔ2 στα επόμενα 5-10 έτη.
Άλλοι τύποι διαβήτη (πολύ σπάνιοι)
2. Ποια είναι τα συμπτώματα του διαβήτη και με ποια εξέταση ανακαλύπτει κανείς αυτή την πάθηση;
Τα άτομα αισθάνονται διαφορετικά συμπτώματα του διαβήτη, και μερικές φορές υπάρχει έλλειψη συμπτωμάτων. Μερικά από τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:
Συχνοουρία
Πολυδιψία
Αυξημένη όρεξη
Απώλεια βάρους
Αίσθημα κόπωσης
Έλλειψη ενδιαφέροντος και συγκέντρωσης
Αίσθημα τσιμπημάτων ή μουδιάσματος στα πόδια
Θόλωση όραση
Συχνές λοιμώξεις
Καθυστέρηση επούλωσης πληγών
Άλγος στο επιγάστριο, εμετός
Η διάγνωση του ΣΔ τίθεται είτε εφόσον σε ανάλυση γλυκόζης νηστείας (ζαχάρου) το αποτέλεσμα είναι πάνω από 126 mg/dl ( σε δύο διαδοχικές αναλύσεις), είτε αν η ανάλυση της γλυκοζηλιωμένης αιμοσφαιρίνης είναι πάνω από 6.5%, είτε αν ο ασθενής έχει συμπτώματα με αποτέλεσμα γλυκόζης νηστείας πάνω από 200 mg/dl, είτε αν σε μια ανάλυση που ονομάζεται τεστ ανοχής γλυκόζης το αποτέλεσμα είναι πάνω από 200mg/dl.
Βέβαια υπάρχει και η ενδιάμεση κατάσταση (μεταξύ φυσιολογικών τιμών και παθολογικών) που ονομάζεται προδιαβήτης και ανάλογα χωρίζεται σε
Διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (IFG) αν η γλυκόζη νηστείας είναι 100-125 mg/dl
Διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης (IGT) αν η γλυκόζη στις 2 ώρες με τεστ ανοχής γλυκόζης είναι 140-200 mg/dl
3. Ποιες είναι οι επιπλοκές του Σακχαρώδους διαβήτη;
Άτομα με ΣΔ έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν αριθμό σοβαρών προβλημάτων. Συνεχόμενα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές που επηρεάζουν την καρδιά, τα αγγεία, τα μάτια και τα νεύρα. Επιπρόσθετα άτομα με ΣΔ έχουν υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης λοιμώξεων.
Σε σχεδόν όλες τις χώρες με υψηλό εισόδημα ο ΣΔ αποτελεί την κυριότερη αιτία ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου, τύφλωσης, νεφρικής ανεπάρκειας και ακρωτηριασμού κάτω άκρου
Ο ΣΔ επηρεάζει την καρδία και τα αγγεία και μπορεί να προκαλέσει θανατηφόρες επιπλοκές όπως στεφανιαία νόσο (που μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα του μυοκαρδίου) και ΑΕΕ. Η καρδιαγγειακή νόσος είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου σε άτομα με διαβήτη. Υψηλή αρτηριακή πίεση, υπεργλυκαιμία, υπερλιπιδαιμία, κάπνισμα είναι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο των καρδιαγγειακών επιπλοκών.
Η διαβητική νεφροπάθεια προκαλείται από την βλάβη των μικρών αγγείων στα νεφρά που οδηγούν σε ανεπαρκή λειτουργία τους. Η νεφροπάθεια είναι πιο συχνή σε άτομα με διαβήτη συγκριτικά με μη διαβητικά άτομα.
Η βλάβη στα νεύρα των άκρων ονομάζεται περιφερική νευροπάθεια και μπορεί να εμφανίζει άλγος, μουδιάσματα και απώλεια της αισθητικότητας
Τα περισσότερα άτομα με διαβήτη θα αναπτύξουν κάποιο στάδιο αμφιβληστροειδοπάθειας με αποτέλεσμα την μείωση της όρασης ή τύφλωση.
4. Ποιες είναι οι κύριες αιτίες διαβήτη;
Για τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 οι παράγοντες κινδύνου ακόμα ερευνώνται. Φαίνεται ότι η ύπαρξη ενός ατόμου με ΣΔ1 στην οικογένεια αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του. Περιβαλλοντολογικοί παράγοντες και η έκθεση σε μερικούς ιούς φαίνεται να συνδέονται με την εμφάνιση ΣΔ1
Πολλοί παράγοντες κινδύνου συσχετίζονται με ανάπτυξη Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2
Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ2
Παχυσαρκία
Μη υγιεινή διατροφή
Έλλειψη άσκησης
Ηλικία
Υψηλή αρτηριακή πίεση
Εθνικότητα
Διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης
Ιστορικό διαβήτη κύησης
Κακή διατροφή κατά την κύηση
Σε μελέτες σε διάφορες χώρες γίνεται σαφές ότι υπάρχει ραγδαία αύξηση του επιπολασμού του ΣΔ2 στην παιδική ηλικία, και αυτό συνδέεται με την αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας και μείωσης της φυσικής δραστηριότητας
Η παχυσαρκία είναι το κοινό εύρημα στους ΣΔ2 αυτών των ηλικιών.
Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η διατροφή στους διαβητικούς;
Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι αλλαγή στον τρόπο ζωής (διατηρώντας σωστό σωματικό βάρος και φυσική δραστηριότητα) μπορούν να προλάβουν την ανάπτυξη του ΣΔ2 αλλά και να αναστείλουν ή να καθυστερήσουν την πορεία εξέλιξης της νόσου. Επομένως η υγιεινή διατροφή σε συνάρτηση με την άσκηση επιβάλλεται να ακολουθούνται από ένα άτομο που πάσχει από ΣΔ.
Η παχυσαρκία (ιδιαίτερα η κεντρικού τύπου) συνδέεται με την ανάπτυξη του ΣΔ2. Απώλεια βάρους μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και μειώνει την υπέρταση. Υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα θα πρέπει επομένως να ενθαρρύνονται να πετύχουν μείωση σε υγειές σωματικό βάρος
Η φυσική δραστηριότητα είναι ένας από τους κεντρικούς πυλώνες στην πρόληψη του Διαβήτη. Αυξημένη φυσική δραστηριότητα είναι σημαντική στην απώλεια βάρους, μειωμένης αρτηριακής πίεσης, μειωμένου καρδιακού ρυθμού, αυξημένης ευαισθησίας της ινσουλίνης, βελτιωμένου μεταβολισμού και ψυχολογικής ευεξίας.
6. Πόσο αλλάζει η ζωή με τον διαβήτη;
Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι αλλαγή στον τρόπο ζωής (διατηρώντας σωστό σωματικό βάρος και φυσική δραστηριότητα) μπορούν να προλάβουν την ανάπτυξη του ΣΔ2. Ταυτόχρονα το άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη θα πρέπει να εισάγει στην καθημερινότητα του και τις συνήθειες του νέους παράγοντες που έχουν να κάνουν με την φαρμακευτική αγωγή σε συνάρτηση με το ωράριο του την εργασία του και την διατροφή του. Το άτομο καλείται να ανταποκριθεί στην πρόκληση να συνεχίσει όπως και πριν την καθημερινότητα του ενώ ταυτόχρονα να αλλάξει τον τρόπο ζωής του εισάγοντας υγιεινές συνήθειες αλλά και να συντονίζει τις ώρες λήψης της φαρμακευτικής του αγωγής.m
Δρ. Μιχάλης Χίνης M.D
Προσωπικός Ιατρός Ενηλίκων
Τηλέφωνο: +357 24505600
Email: m.hinis@scalamed.com.cy
#MEDICAL5
